مرکز بهداشت شمال غرب تهران

«اللّهمّ صلّ علي فاطمه و أبيها و بعلها و بنيها و السرّ المستودع فيها بعدد ما احاط به علمک»



اشاره:



بحث از زندگاني و سيره ي معصومين(ع) به ويژه حضرت صدّيقه ي کبري، فاطمه ي زهراء(سلام الله عليها) داراي آثار و برکاتي است که از جمله آنان تفکر و انديشه، عبرت آموزي، تقويت ايمان، الگو گرفتن، درس وحدت، ريشه يابي و حل مشکلات، احياي دين و ايمان، ارتباط با بزرگان و درس دين داري و تقوا مي باشد.





جايگاه و مقامات دختر مکرّم پيامبر اعظم(ص)، حضرت فاطمه زهرا(س) نزد پروردگار از نزول "آيـــه ي تطهير*، آيه ي مباهله**، آيه ي مودّت***و سوره ي الکوثر" به دست مي آيد. شخصيتي که بر طبق آيه ي تطهير از هرگونه ناپاکي، منزّه هست و بر طبق سوره کوثر، منبع و مصداق خير کثير(ارزش فراوان) و بر طبق داستان مباهله، حضور درکنار پدر بزرگوارش پيامبر مکرّم حضرت محّمد مصطفي(ص)، شوهرش، حضرت عليّ مرتضي(عليه السلام) فرزندان ارجمندش، حسنين(عليهما السلام) اتمام حجت الهي به رهبر مسيحيان و مخالفان شد.





از برکات و آثار وجودي آن حضرت، بيش از هزار سال مي گذرد و ميليون ها انسان در هر شبانه روز با استمداد از شخصيت معنوي آن بزرگوار به پيشگاه خداوند، توسل مي جويند. اميد است خوانندگان عزيز، در اين مقاله کوتاه با گوشه هايي از شخصيت و برکات وجودي آن دردانه ي پيامبر(ص) و بانوي عصمت و طهارت و کرامت(س) آشنا شوند.





? ـ ميلاد کوثر



بزرگاني همانند شيخ کليني، شيخ طوسي، ابن شهرآشوب، شيخ طبرسي، اربلّي، سيّد ابن طاووس و علامه مجلسي(رضوان الله عليهم) ولادت آن بزرگوار را روز جمعه، بيستم جمادي الثاني در سال پنجم بعثت(در سنّ ?? سالگي پيامبرصلّي الله عليه وآله) از پدري که اشرف مخلوقات و خاتم پيامبران بود و مادري پاک دامن به نام خديجه بنت خويلد(س) در شهر مکّه ي مکرّمه مي دانند. (? )





داستان بارداري حضرت، بسيار قابل توجه و آموزنده است. روايت شده رسول خدا(ص) روزي با اصحاب خود از جمله حضرت عليّ بن ابي طالب(ع)، عمار بن ياسر، حمزه و عباس بن عبد المطّلب نشسته بودند که جبرئيل امين، بر پيامبر(ص) نازل و ندا داد:« اي محمّد، پروردگارت جلّ و علا، سلامت مي رساند و مي فرمايد: چهل روز از خديجه، دوري گزين».





به اين ترتيب، پيامبر(ص) روزها، روزه بود و شب ها در منزل فاطمه بنت اسد(مادر امام عليّ عليه السلام) تا صبح عبادت مي کرد. پس از چهل شبانه روز، فرشته ي وحي، طبقي از طعام بهشتي براي پيامبر(ص) آورد و گفت:« پروردگار مي فرمايد: امشب با اين طعام ها افطار کن و شب نزد خديجه برو و با او نزديک شو، که خداوند مي خواهد در اين شب، از نسل تو و خديجه، فرزندي پاک بيافريند». آري وجود مقدس حضرت فاطمه(س) اين چنين منعقد شد.





? ـ اسامي ، القاب و کنيه ها



براي حضرت زهرا(س) بيش از صد اسم، لقب و کنيه گفته شده که مهم ترين آن ها عبارتند از: فاطمة، بتول، مبارکة، محدثّة، راضيّة، مرضيّة، طاهرة، صدّيقة، سيّدة، حوريّة، نوريّة، شهيدة، محبوبة، عفيفة، حبيبة، صفيّة، عالمة، معصومة، مظلومة، منصورة، جميلة، مطهّرة، حکيمة، عقيلة، عابدة، باکية، صابرة، امينة، امّ الائمة، امّ ابيها، امّ الخيرة، امّ الفضائل، امّ المومنين، امّ العلوم، و... .

رسول خدا(ص) : «انّ ابنتي فاطمة[س] ملأ اللّه قلبها وجوارحها ايماناً الى مشاشها ففرغت لطاعه اللّه». يعني؛ خداوند دل و جوارح دخترم فاطمه[س] را عميقاً سرشار از ايمان ساخته است و او همواره در اطاعت و فرمان برداري خداوند به سر مي برد.





پيامبر اکرم(ص) فرمود: «انّما سمّيت ابنتي فاطمه لأنّ اللّه فطمها وفطم محبّيها من النّار». يعني؛ همانا دخترم «فاطمه» ناميده شده، زيرا خداوند او و دوست دارانش را از آتش جهنّم مي رهاند. (? )





? ـ تربيت، فضايل و کمالات انساني



رسول خدا(ص) فرمود: «فاطمة[س] سيّده نساء العالمين». يعني؛ [دخترم] فاطمه، بهتر بانوان جهانيان است. (? )هم چنين فرمود: «فاطمه أعزّ البريّه عليّ». يعني؛ فاطمه[س] عزيزترين آفريدگان خداوند نزد من است. همين طور فرمود: «انّها بضعه منّي او شجعه منّي». يعني؛ فاطمة[س] پاره تن من و بخشي از وجودم مي باشد. (? )





در شأن و فضايل و کمالات حضرت فاطمه زهرا(س) از پيامبر اکرم(ص) سخنان فراواني نقل شده است که علاقه مندان به آثار و منابعي مانند فضايل الخمسه من الصحاح الستّه تــــاليف مرحوم آيت الله سيد مرتضي حسيني فيروزآبادي[ ج?، المقصد الثالث] و منابع روائي ديگر مراجعه نمايند.حضرت صدّيقه ي کبري در نگاه ائمه معصومين(ع)، صحابه، محبّان و دانشمندان اسلامي و غير اسلامي نيز از شخصيت و جايگاه بلند مرتبه اي برخوردار است که به چند نمونه اشاره مي شود:





امام جعفر بن محمّدٍ الصادق(ع) فرمود: «انّما سمّيت فاطمه لأن الخلق فطموا عن معرفتها». يعني؛ همانا فاطمه ناميده شده است، زيرا مردم مخلوقات از درک و فهم مقام او ناتوانند. (? )





امّ سلمه مي گويد: «هرگاه فاطمه(س) خدمت رسول خدا(ص) مي رسيد، حضرت پيامبر(ص) به پا بر مي خواست و دخترش را مي بوسيد و به او خوش آمد مي گفت و دستش را مي گرفت و در جاي خود مي نشاند... راز خود را با او در ميان مي گذاشت و در انجام کارها با او مشورت مي کرد». (? )





ابن صبّاغ مالکي مي نويسد: «فاطمه دختر کسي است که سوره اسراء[بني اسرائيل]، در شأن او نازل شده است، وي همسنگ خورشيد و ماه و دخت برترين انسان، ميلادش پاکيزه و به اتفاق دانشمندان، بانوي بانوان است». (? )





?- ويژگي ها و کمالات انساني آن حضرت



الف: دانش و معرفت



آن عليا مخدّره يکي از راويان حديث و حاملان آن بوده است، به طوري که «مصحف فاطمة» يکي آثار منسوب به آن حضرت هست که متأسفانه باقي نمانده است! ولي گفته مي شود در اختيار حضرات ائمه ي اهل بيت(ع) بوده که به يکي پس از ديگري منتقل شده و هم اکنون در اختيار منجي عالم بشريت حضرت مهدي موعود(عجّل الله فرجه) مي باشد.در خطبه هايي که حضرت فاطمه ي زهرا(س) بعد از رحلت جان سوز پدر بزرگوارش نبيّ مکرّم(ص) در جمع صحابه در مسجد النبيّ(ص) و در خانه ي خود ايراد فرمود، بهترين دليل بر علم و دانش و معرفت ايشان مي باشد. (? )





ب ـ فضايل اخلاقي



صفات و کمالات اخلاقي مانند: نجابت، مروّت، سخاوت، شجاعت، بخشش، جمال و اندام موزون، نرم خويي، سعه صدر، صبر و بردباري، مهرباني، متانت، عفّت و پاک دامني، خويشتن داري، حق گويي، حفظ اسرار، وفاي به عهد و پيمان، صداقت و راست گويي، ايثار، تقوا وعبوديت، صراحت لهجه و فصاحت کلام، قناعت پيشگي، ساده زيستي، مناعت طبع، دوري از تجمّل، غرور، حرص، غيبت، تهمت، دروغ و... بخشي از دنياي شخصيت ممتاز آن يگانه ي دوران و جگر گوشه پيامبر(ص) هست که اين گونه صفات و کمالات اخلاقي و معنوي، فقط در بانوان آسماني و ملکوتي يافت مي شود.





ج ـ ايمان، خداشناسي بندگي



رسول خدا(ص) فرمود: «انّ ابنتي فاطمة[س] ملأ اللّه قلبها وجوارحها ايماناً الى مشاشها ففرغت لطاعه اللّه». يعني؛ خداوند دل و جوارح دخترم فاطمه[س] را عميقاً سرشار از ايمان ساخته است و او همواره در اطاعت و فرمان برداري خداوند به سر مي برد. (? )

حضرت زهرا(س) فرزنداني را تربيت نمود که هر کدام با ايفاي نقش بي نظير خود، درس عزّت و سربلندي، عشق و وفاداري، تقوا و عبوديت، صبر و شکيبائي، شجاعت و کرامت، جهاد و مبارزه، مهر و عاطفه، ايثار وگذشت، جان فشاني در راه خدا و اسلام، صلح و مدارا و... را از خود به يادگار گذاشتند و براي مسلمانان اسوه و الگو شدند.





حسن بصري مي گويد: در ميان امت اسلامي، فردي نيايش گر و اهل عبادت از فاطمه سراغ ندارم. وي به قدري به عبادت (ذکر و رکوع و سجود و دعا) مي ايستاد که پاهاي مبارکش متورّم مي شد و از ترس خدا در نماز نفسش به شماره مي افتاد. (?? )





د ـ جهاد و مبارزه پي گير براي خدا



آن حضرت پس از ظهور اسلام در کنار پدر بزرگوار، مادر مکرّمه اش و بني هاشم در حالي که کودکي دو ساله بود، به مدت سه سال در محاصره شعب ابي طالب شرکت داشت و انواع سختي ها و مشکلات و دشواري هاي زندگي را با اخلاص تحمل نمود. (?? ) حدود يک سال بعد، مادر فداکار و مهربان خود را هم از دست داد.





آن بزرگوار پس از هجرت پيامبر اکرم(ص) به مدينه، به همراه چند تن از بانوان مسلمان، سختي هاي زيادي را نيز متحمل شد و در محله ي «قبا» به پدر ملحق گرديد.در جنگ هاي بدر، احد، أحزاب، خيبر، تبوک، فتح مکه و... همانند ساير بانوان مسلمان حضور داشت و نقش و وظيفه ي انساني و اسلامي به جنگ جويان مسلمان و درمان آن ها و ساير خدمات را ايفاء نمود.





? ـ ازدواج و تربيت نسل پيامبر(ص)



در سال دوم هجرت که آرامش نسبي در بين مس